کرۆنۆلۆژی سەدەی میانەی ئەورووپا- فەرانسە
سەدەی پێنجەم تا سەدەی دەیەمی زائینی
٤٠٦-سەرەتای هێرشی بەربەرەکان (ئەلمانیەکان، بورگوندیەکان، ڤەندالیەکان و فرانکەکان…) بۆ سەر گول- رۆم (فەرانسەی ئەمڕۆ)
٤٦٧-رووخانی ئیمپراتووریەتی رۆمی رۆژئاوا
٤٨١تا ٥١١- سەلتەنەتی کلۆڤیس، یەکەم پاشای فرانکەکان
٥١١تا٧٥١- سەرهەڵدانی پاشای زەنجیرەی مێرۆڤانژیەکان
٧٥١-دامەزراندنی زەنجیرەی کارۆلانژیەکان لە لایەن پێپین لۆ برێف
٨٠٠-سەڵتەنەتی شارۆلەمان، ئیمپراتووری رۆژئاوا
٨٤٥-سەرەتای هێرشی نۆرماندیەکان (ڤایکینگەکان)
٩٨٧تا ٩٩٦- سەڵتەتەنی هۆگ کاپت، دامەزرێنەری زەنجیرەی کاپتیەکان
سەردەمی رۆمەکان، ناوەڕاستی سەدەی یەزدەهەمی زائینی تا سەدەی دوازدەهەم
١٠٣٠تا١٠٥٠- دەرکەوتنی شێوازی رۆمی لە نژیارڤانی کڵیسەکان و پەرستگەکان (بینا ئائینیەکان)
١٠٩٦- یەکەم شەڕی خاچپەرستی
١١٠٨ تا ١١١٣٧- سەڵتەنەتی لوویسی شەشەم ناسراو بە لوویس قەڵەو
١١٢٠ تا ١١٨٠- سەڵتەنەتی لوویسی حەوتەم ناسراو بە لوویسی گەنج
١١٤٠- دەرکەوتنی شێوازی گۆتیک لە نژیارڤانیدا
سەردەمی کاتێدرالەکان، ناوەڕاستی سەدەی دوازدەهەم تا سێزدەهەم
١١٦٣- سەرەتای بینا کردنی کاتێدرالی نۆتر دام دۆ پاریس بە شێوازی گۆتیک
١١٨٠ تا ١٢٢٣- سەڵتەنەتی فیلیپ ئۆگۆستی دووهەم، بینا کردنی قەسری لووڤر
١١٩٤ تا ١٢٦٠- بینا کردنی کاتێدرالەکانی: شارتر، بوورژ، ئامیەن، رەمس، رووئان و ستراسبوورگ
١٢١٤- شەڕی بووڤین، شەڕی ڤیکتۆر دو فیلیپ ئاگۆست دژی جان پاشای بریتانیا و دژی ئۆتۆنی چوارەم ئیمپراتووری ئەڵمان
١٢٢٦ تا ١٢٧٠- سەڵتەنەتی لوویسی نۆیەم ناسراو بە سەن لوویس
١٢٤٣ ت ١٢٤٨- بینا کردنی سەن شاپێل لە پاریس
١٢٨٥ تا ١٣١٤- سەڵتەنەتی پیلیپ لۆ بێلی چوارەم
١٢٩١- ڕووخانی ئاخرین دژی شەڕەکانی خاچپەرەستی لە ئوورشەلیم
قەیران و ئاوەدان کردنەوە، سەدەی چواردەیەم تا پازدەیەم
١٣٢٨ تا ١٣٥٠- سەڵتەنەتی فیلیپی شەشەم، دامەزرێنەری زەنجیرەی ڤەلوا
١٣٣٧- سەرەتای سەرهەڵدانی شەڕەکانی سەد ساڵە لە فەرانسە تا بریتانیا
١٣٤٨- نەخۆشی تاعوون کە نزیکەی ٢٥ ملیۆن کەسی لە ئەورووپا کوشت
١٣٥٨- شۆڕشی چینی گەورەی گوندیەکان: وەرزێڕەکان، قاتی لێدراوەکان لە بەرانبەر ئەربابانی باکووری فەرانسە، بەڕێوەبردنی شۆڕشەکە ئێتیەن مارسێل بوو لە پاریس کە رۆڵیکی بەرچاوی گێڕا لە چاکسازی سیستەمی باج و خەراج لە کاتی دەسەڵاتی جان لۆ بۆن.
١٣٦٤ تا ١٣٨٠- سەلتەنەتی شارل لۆ ساژی شەشەم کە کۆمەڵێک سەرکەوتنی هەبوو بە سەر بریتانیادا
١٤١٥- سەرکەوتنی بریتانیا بە سەر شۆڤالیکانی فەرانسەدا لە ناوچەی ئەزەنکوورتی باکووری فەرانسە
١٤٢٩- شارلی حەوتەم دەبێتە پاشای فەرانسە بە هۆی ژان دارکەوە
١٤٥٠- بەرهەم هێنانی دەزگای چاپ لە گووتێنبێرگی ئەڵمانیا
١٤٥٣- کۆتای شەڕەکانی سەد ساڵە
١٤٦١ تا ١٤٨٣- سەڵتەنەتی لوویسی یازدەهەم، پەرەپێدەری ناوچەی دەسەڵاتی پاشایەتی فەرانسە
١٤٩٢- دۆزینەوەی ئەمریکا لە لایەن کریستۆف کلۆمبەوە
کۆتایی سەدەی پازدەهەم و دەستپێکی مێژوویەکی نوێ لە ئەورووپا کە بنەرەتەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ئیتالیا
١٤١٥ تا ١٤٥٧- سەڵتەنەتی فرانسوای یەکەم لە فەرانسە
مێژوو، هونەر و شوێنەوارناسین 