میرخاتوونی ئوکوک سەرەتانی مەمکی هەبووە

نۆڤۆسیبریسک، رووسیا- ماوەیەک پێش ئێستا تەرمی میرخاتوونێ ئوکوک[1] دۆزرایەوە کە تایبەت بوو بە ٢٥٠٠ ساڵ لەمەو بەر. ئەم تەرمە کە ناوییان ناوە ژنی پازیریک[2] مۆمیایی کراوە و لە ئالتیا بە خاک سپێردراوە. پشکنینەکانی MRI دەریان خستوە کە ئەم خاتوونە لە ژیانیدا نەخۆشینی سەرەتانی مەمکی هەبووە. ئاندرێ لێتاگین لە ئاکادێمیای زانستی پزیشکی بە سیبریان تایمزی[3] وتوە…

لە فلۆریدا کاسە سەری مرۆڤێکی پێش مێژوو دۆزرایەوە

پەنگاوی ڤیندۆڤێرلە فلۆریدای ئەمریکایە تیتوسڤیل، فلۆریدا- پەنگاوێک لە رۆژهەڵاتی فلۆریدا، ماوەی ٨٠٠٠هەزار ساڵە کاسە سەری مرۆڤێکی لە خۆیدا شاردوەتەوە. ئەم ئاسەوارە کۆنە لە لایەن شوێنەوارناسێک کە پسپۆڕە لە  پاراستنی شوێنەوار و ئاسەوارە  کۆنەکان، بە بەهای ٩،٠٠٠دۆلار کڕیاوە بە مەبەستی پاراستنی تا ئەو کاتەی کە شوێنێکی تایبەت بۆ چاودێری دابین بکرێت. لە ساڵی ١٩٨٢، بە هۆی…

دۆزینەوەی کاسە سەرێکی یەک ملیۆن وهەشتسەد هەزار ساڵە لە جۆرجیا

شوێنەوارناسان دەڵێن تەمەنی ئەم کاسە سەرە یەک ملیۆن و هەشتسەد هەزار ساڵە شوێنەوارناسان بەم دوائیانە کاسەسەرێکی تایبەتیان لە وڵاتی جۆرجیا پەیدا کردوە کە دەڵێن مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ ١ملیۆن و ٨٠٠هەزار ساڵ لەمەو بەر. ئەم کاسەسەرە دەتوانێت زانیاری نوێ سەبارەت بە کۆچی یەکەم مرۆڤەکان لە ئافریقاوە بخاتە بەر دەست شوێنەوارناسان و مێژوو نووسان. تا پێش ئەم…

ئایا دی ئێن ئەی هاوسەرەکەی لیزا، مۆنالیزای راستیمان بۆ دەردەخات؟

فلۆرەنس، ئیتالیا- کەونارناسان  چەند سکلێتێکیان دۆزیوەتەوە کە لەوانەیە تایبەت بێت بە  گاراردینی و دوو کۆڕەکەی مۆنالیزا، مۆدێلی بە ناوبانگی لێئۆناردۆ دۆ ڤینچی. کارناسان دەیانەوێت لە ڕێگای دی ئێن ئەی ئەم سکلێتانە سکلێتی مۆنالیزا کە ساڵی رابردوو لە پەرستگایەک دۆزراوەتەوە کە دەوترێت لیزا لەوێدا نێژراوە، بەراورد بکەن بۆ دڵنیا بوون لەوەی کە ئەم سکلێتانە تایبەتن بەم…

دۆزینەوەی کاپۆڵی مرۆڤێکی سەربڕاو لە مێکزیکۆسیتی

کەونارناسان کاپۆڵی مرۆڤێکیان لە سەر دەفرێک لە سایتی Tlatelolco، لە پایتەختی مێکزیک دۆزیوەتەوە کە بە پێێ وتەی ڕێخراوەی خەڵک ناسی نەتەوەیی و ئەنستیتۆی مێژوو، کۆنەییەکەی دەگەڕێننەوە بۆ ٥٠٠ ساڵ لەمەوبەر. [1]INAH  دەڵێت ئەم دۆزراوەیە لە کەنار پەرستگەیەک لە سایتێکی پێش-کلۆمبیایی دۆزراوەتەوە کە سەرەتا پاسەوانی پەرستگەکە پێێ زانیوە و هەواڵەکەی بە کارناسان راگەیاندوە. سالڤادۆر گیلیەم، بەرپرسی…

ستراتیگرافی چیە؟

ستراتیگرافی زانستی ناسینی زەوەینە کە خوێندنەوە لە سەر چینەکانی زەوی دەکات، ستراتیگرافی یارمەتیمان دەدات بۆ وە دەست هێنانی کرۆنۆلۆژیەکی ورد یان رێژەیی سەبارەت بە زەوی.  شوێنەوارناسان و زەویناسان ئەم مێتۆدە بۆ کەنوکۆڵ لە سەر زەوی بە کار دەبن. لە مێتۆدەدا پسپۆڕان دەبێت چین چین خوێندنەوە لە سەر زەوی بکەن. ستراتیگرافی رێگە دەدات بە  نیشاندانی کرۆنۆلۆژیەکی…

دۆزینەوەی کەلەی پەیکەری شێرێکی ٤٠٠٠٠لەمەوبەر

پەیکەری شێر. ٤٠٠٠٠ ساڵ پێش ئێستا، ئەڵمانیا، زانکۆی Tübingen تیمێکی کەونارناس لە زانکۆی Tübingenی ئەڵمانیا، کەلەی پەیکەریێکی دەستکردی بوونەوەرێکیان لە ئەشکەوتی Vogelherd دۆزیوەتەوە کە لاشەکەی لە لایەن شوێنەوارناسانەوە لە ساڵی ١٩٣١ دۆزراوەتەوە. لە هاوینی ١٩٣١،کەونارناسانی ئەڵمانی، گوستاڤ ریەک و هاوکارانی لە ئەشکەوتی Vogelherd لە باشووری رۆژئاوای ئەڵمانیا پەیکەری دەست سازی بوونەوەرێکیان دۆزیەوە کە لە ئاکامدا…

دۆزینەوەی نێژراوێکی تایبەت بە سەردەمی پالێئۆلیتیکی کۆتایی لە فەرانسە

  لە مارسی ٢٠١٣ـەوە، ئێکیپێک لە کەونارناسانی INRAP[1]، لە ڕووی روونووسێکی کاربەدەستانی (Drac Provence-Alpes-Côte-d’Azur)، دەستیان کردوە بە کەندوکۆڵ لە ناوچەی Cuges-les-Pins[2]. ئەم گەڕانە لە ناو کادری پرۆژەیەکی گەشەدار تۆمار کراوە کە سپێردراوەتە SAEMPA[3] لە لایەن کۆمەڵەی شاری گۆندی ئۆبان و ئیتوال (Pays d’Aubagne et de l’Étoile). لە کاتی کەندوکۆڵ بە دوای ئاسەوارەکانی دانیشتوانی نیئۆلیتیکی ئەم…